Nienkes zoektocht

Laat ik gewoon zeggen waar het op staat: de eerste jaren van mijn werkende leven in de gezondheidszorg waren heel frustrerend.. Ik was halverwege de twintig, cum laude afgestudeerd als fysiotherapeut en klaar om mensen met rugpijn, nekpijn, hoofdpijn etc te helpen. Maar de behandeling sloeg lang niet altijd aan! Wat een deceptie. Wat we op school hadden geleerd, werkte vaak niet. Mijn collega’s hadden dezelfde ervaring. Iedere fysiotherapeut die ik kende ging al gauw verder studeren richting de manuele therapie, psychosomatische fysiotherapie, acupunctuur etc.

Specialisatie binnen de fysiotherapie

Zelf koos ik voor een specialisatie richting triggerpointtherapie. Ik had ervaren dat de pijn van mijn patiënten heel vaak samenhing met triggerpoints, ofwel pijnlijke verkrampingen in spieren die pijn doorstralen naar andere lichaamsdelen. Kennis van deze punten bleek een hoop onverklaarbare pijn op te lossen. Ik volgde verschillende opleidingen op het gebied van triggerpoints en richtte uiteindelijk Triggerpointtherapie Nederland op.

Veel pijn

Ik zag mensen met rugpijn, schouderpijn, bilpijn, armpijn, hoofdpijn etc.. Ik zag heel veel mensen met chronische pijn. Opvallend was dat deze mensen meestal onder de zestig waren en vaak niet veel ouder dan ik. Of zelfs jonger! Het waren mensen in de kracht van hun leven die (ernstig) werden belemmerd door de pijn die zij soms continue hadden. Triggerpointbehandeling was soms heel succesvol, soms gedeeltelijk succesvol en hielp soms geheel niet. Het was heel jammer om mensen te moeten teleurstellen die hun laatste hoop op triggerpointtherapie hadden gevestigd.

Doorzoeken naar effectieve behandeling van pijn

Ik bleef dan ook doorzoeken naar een manier van pijn behandeling die deze mensen zou kunnen helpen. Het ging om mensen die geen baat hadden bij enige medicatie of therapie, maar die ook geen ernstige schade of ziekte in hun lichaam hadden. Wat ik vrijwel altijd voelde was een verhoogde spanning in hun spieren. Om de een of andere reden was de spierspanning verhoogd op de plekken waar zij last hadden, maar waarom?

Verband tussen pijn en emotionele spanningen

Tijdens gesprekken met patiënten kwam ik vaak meer te weten over wat zich in iemands leven afspeelde. In de periode voordat iemands klachten begonnen speelde er regelmatig iets in iemands leven dat spanning, bezorgdheid of stress teweeg bracht. Toen ik zelf in een stressvolle periode last kreeg van een peesschede ontsteking in mijn pols was het verband tussen lichaam en geest voor mij overduidelijk.

Hoe genees je de invloed van de geest op het lichaam?

Jarenlang heb ik gezocht hoe ik het beste vorm kon geven aan een effectieve benadering van chronische pijn. Ik las veel literatuur over de mind-body connection, sprak met andere therapeuten, vroeg mijn patiënten altijd waar zij baat bij hadden en ging zelf in therapie. Ik bestudeerde en experimenteerde met meditatie, ontspanningsoefeningen, hartcoherentie, psychosomatische fysiotherapie, mindfullness, regressie, emotionele expressie, emotioneel lichaamswerk en rationeel emotieve therapie. Uiteindelijk begreep ik waarom chronische pijn zo hardnekkig is: als je niet weet waar je moet kijken, zie je de oorzaak niet. En verdrongen emotie is iets waar je als therapeut en als patiënt makkelijk overheen kijkt.

Alleen een specifieke benadering werkt

De uitkomst van mijn zoektocht was dus heel duidelijk: alleen een hele specifieke benadering van de pijn blijkt effectief. Het doen van ontspanningsoefeningen, rust nemen en stress vermijden is vaak niet voldoende. Het lichaam blijkt heel nauwkeurig: als iemand nog in ontkenning is van de oorzaak blijft de pijn aanwezig. Zodra iemand zich bewust is van de oorzakelijke verdrongen emotie, is de kans op volledig herstel met de juiste benadering heel groot. Ook als mensen al jaren pijn hebben.

De inhoud van het traject

De eerste belangrijke stap die ik met mensen zet is het aanbieden van informatie over wat de pijn veroorzaakt en wat er daadwerkelijk in iemands lichaam aan de hand is. In een wereld met ideale gezondheidszorg zou uw huisarts u deze informatie aanbieden. Helaas zijn de ontwikkelingen op het vlak van chronisch pijn nog niet zo ver gevorderd, waardoor u afhankelijk bent van andere informatiebronnen. Achter het ontstaan van pijn waarvan een medische oorzaak afwezig is, zit een fysiologisch en een psychologisch mechanisme. Kennis en inzicht in deze mechanismen ontstaat op basis van informatie. De juistheid van de informatie kan worden getoetst op basis van uw eigen ervaringen. Wanneer iemand deze stap doorloopt ontstaat er een veranderde mindset waarbij een psychologische oorzaak van de klacht wordt geaccepteerd. Voor de ene persoon is deze stap makkelijker dan de andere. Tevens onderzoeken we hoe u met uw klacht omgaat. Indien uw klacht veel angst, bezorgdheid of frustratie opwekt, is het belangrijk dat we dit oplossen. Dit soort gevoelens zijn heel begrijpelijk, maar versterken tevens de pijn. De derde stap is ook cruciaal en wordt in veel pijnrevalidatie programma’s weggelaten. Het gaat om het identificeren en oplossen van de onbewuste emotionele oorzaak van de klacht. Uw geest gebruikt uw lichamelijke klacht om u af te leiden van een emotionele pijn of een emotioneel conflict. Praktisch gezien bestaat het traject uit onze gesprekken in combinatie met een werkboek dat u thuis op uw eigen tempo kunt doorlopen.

Gestructureerd programma

Toen ik met deze benadering begon vroegen mijn cliënten mij al gauw om concrete stappen en ‘huiswerk’ oefeningen, dingen waarmee zij praktisch aan de slag konden. In antwoord daarop ontwierp ik een werkboek met talrijke vragen en schrijfoefeningen. Het werkboek is een programma dat prachtig aansluit bij de behoefte aan een effectieve aanpak van chronische pijn. Het programma is gebaseerd op de ervaringen van mijn cliënten, wetenschappelijke inzichten, mijn persoonlijke ervaring en kennis van artsen en wetenschappers die zich bezig houden met mind body geneeskunde. Het werkboek biedt veel informatie over pijn en helpt om zaken uit het onbewuste bewust te maken. Tijdens onze gesprekken help ik cliënten om via een aantal stappen tot de oorzaak van hun pijn te komen, en deze op te lossen. Dit geeft hele mooie resultaten, niet alleen op het vlak van pijnvermindering, maar ook op het vlak van kwaliteit van leven van iemand zelf en de omgeving.

Terug naar Over Nienke